دلایل آتش سوزی ناشی از برق + روش های جلوگیری

در کشور ما ایران در هر سال حدود 50000 حادثه آتش سوزی در محیط های صنعتی و منازل مسکونی رخ می دهد که بیشتر آن ها مربوط به منازل مسکونی می باشد.علت آتش سوزی در بیشتر از 30% مواقع تاسیسات و تجهیزات الکتریکی بوده است.در محیط های صنعتی نیز آتش سوزی ها و انفجار هایی که ناشی از برق می باشد می تواند خسارت های مالی و جانی سنگینی را وارد کند.برای آشنایی با دلایل آتش سوزی ناشی از برق و راه های جلوگیری از آن در ادامه با ایمن برق پارسا همراه باشید.

دلایل آتش سوزی ناشی از برق

 وسایل و اتصالات برقی معیوب

بیشتر آتش سوزی‌های برقی به دلیل استفاده از پریز برق و تجهیزات قدیمی و کهنه می باشد.بقیه آتش سوزی ها به علت نقص عایقی لوازم برقی، کابل‌های تغذیه‌ی آنها و کلیدها می باشد.برای جلوگیری از آتش سوزی در منازل و محیط های کاری هرگز از وسایل هایی با کابل فرسوده استفاده نکنید، در این حالت گرمای کابل به سطوح قابل احتراق مانند کف، پرده و فرش‌هایی که می‌توانند آتش بگیرند، منتقل می‌شود.

در محیط های صنعتی مانند پالایشگاه های نفت و گاز یا معادن باید حتما از سوکت پلاگ ضد انفجار برای جلوگیری از انفجار و آتش سوزی استفاده شود.چراکه ایجاد یک جرقه کوچک هنگام اتصال یا قطع پریز می تواند گاز های قابل اشتعال را تحریک کرده و آتش سوزی رخ دهد.

آتش سوزی ناشی از وسایل روشنایی

یکی دیگر از دلایل عمده آتش سوزی ناشی از برق می تواند چراغ ها یا لامپ ها باشند.نصب لامپ های نا مناسب که دارای وات بیشتر از حد مدار تغزیه و اتصالات مربوطه هستند،باعث ایجاد آتش سوزی خواهد شد.برای جلوگیری از این اتفاق باید قبل از نصب هرگونه لامپی در محیط، به حداکثر وات لامپ توجه داشته باشید و هیچ موقع بیشتر از ظرفیت مدار،به آن لامپ وصل نکنید.

از دلایل دیگر آتش سوزی ناشی از وسایل روشنایی می توان به قرار دادن موادی مانند پارچه یا کاغذ بر روی لامپ اشاره کرد.در صورت انجام این کار مواد در معرض حرارت قرار گرفته و مشتعل می شوند.همچنین استفاده از لامپ هایی که معیوب هستند و دارای استاندارد های لازم نباشند،باعث آتش سوزی خواهند شد.

در محیط های صنعتی و پرخطر نیز برای جلوگیری از آتش سوزی و انفجار باید از چراغ ضد انفجار استفاده شود.در غیر این صورت امکان ایجاد انفجار و آتش سوزی در این مناطق بسیار افزایش می یابد.

آتش سوزی ناشی از سیم کشی ها

سیم کشی به صورت غیر استاندارد و یا سیم کشی های قدیمی می توانند باعث ایجاد آتش سوزی در محیط شوند.فرض کنید خانه‌ای بیش از 20 سال عمر داشته باشد،سیم کشی در این خانه ممکن است ظرفیت تاسیسات برقی اجرا شده در آن برای تغذیه مقادیر زیاد وسایل برقی در یک خانه متوسط امروزی مانند رایانه‌ها، تلویزیون‌های بزرگ و کنسول‌های بازی، مایکروویو، کولر گازی و ... را نداشته باشد.در نتیجه از مدار بیشتر از حد ظرفیتش جریان کشیده خواهد شد.این اتفاق می تواند باعث ایجاد آتش سوزی در محیط شود.

در محیط های صنعتی حتی ایجاد یک جرقه کوچک توسط کابل یا سیم ها می تواند با انفجار و آتش سوزی همراه باشد.برای جلوگیری آتش سوزی ناشی از کابل ها در محیط های صنعتی و خطرناک باید از گلند ضد انفجار و همچنین کابل های ضد انفجار استفاده شود.

بخوانید: گلند ضد انفجار چیست؟

دلایل آتش سوزی و انفجار ناشی از کابل ها

• تخریب عایق: شایع ترین علت خرابی کابل، تخریب عایق است. با گذشت زمان، عایق کابل ها ممکن است به دلیل قرار گرفتن در معرض گرما، رطوبت، استرس مکانیکی یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خراب شود.
• اضافه بار: هنگامی که یک کابل در معرض جریان الکتریکی بیشتری نسبت به آنچه طراحی شده است قرار می گیرد، ممکن است بیش از حد گرم شود و در نهایت از کار بیفتد و به طور بالقوه منجر به انفجار شود.
• اتصال کوتاه: اتصال کوتاه زمانی اتفاق می‌افتد که دو هادی درون کابل با هم تماس پیدا می‌کنند و باعث جریان بیش از حد جریان می‌شود که می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد و انفجار شود.
• آسیب فیزیکی: اگر کابل از نظر فیزیکی آسیب ببیند، مانند بریده شدن، له شدن یا سوراخ شدن، عایق الکتریکی ممکن است آسیب ببیند و خطر جرقه یا انفجار را افزایش دهد.
• عوامل محیطی: کابل هایی که در معرض دما، رطوبت یا سایر عوامل محیطی شدید قرار دارند ممکن است در طول زمان آسیب ببینند یا تخریب شوند و خطر انفجار را افزایش دهند.
• نصب ضعیف: اگر کابل به درستی نصب نشده باشد، یا لوله کابلی که برای محکم کردن کابل استفاده می شود برای محیط زیست مناسب نباشد، ممکن است کابل شل یا جابجا شود و به طور بالقوه باعث ایجاد جرقه یا انفجار شود.

پیشنهاد میکنیم مقاله زیر را مطالعه کنید:

کابل برق فشار قوی چیست

آتش سوزی ناشی از تابلو هی برق

دلایل مختلفی وجود دارد که می تواند باعث ایجاد آتش سوزی در تابلو های برق شوند.

• شل بودن اتصالات تابلو برق می تواند باعث ایجاد حریق در تابلو برق می شود.
• مصرف بیش از آمپر مجاز باعث افزایش حرارت و آتش سوزی در تابلو های برق می شود.برای جلوگیری از این اتفاق باید از رله های حفاظتی و بیمتال استفاده شود.
• متعادل نبودن بار در سیستم های سه فاز باعث افزایش حرارت و ایجاد آتش سوزی در تابلو های برق می شود.
• استفاده از کابلشوی نامناسب باعث افزایش حرارت در تابلو ها و درنتیجه آتش سوزی خواهد شد.
• عدم استفاده از کابلشوی یا سرسیم و یا استفاده از سرسیم های غیر استاندارد.
• استفاده از هادی و عایق بی کیفیت میتواند باعث افزایش حرارت، به دلیل تلفات برق شده و شرایط آتش سوزی و جرقه را ایجاد کند.
• استفاده نکردن از واشر فنری یا خورشیدی در تابلو های برق.
• قرار گرفتن دو یا چند کابلشو روی هم می تواهند باعث کاهش سطح تماس و افزایش حرارت و درنتیجه آتش سوزی در تابلو شود.
• قرار گرفتن واشر یا مهره بین کابلشو و شینه.توجه داشته باشید که کابلشو باید به طور مستقیم با شینه در تماس باشد.در غیر این صورت سطح تماس کاهش یافته و با افزایش مقاومت و دما همراه خواهد بود.
• تعادل نداشتن بین بار و سطح مقطع هادی ها باعث داغ شدن هادی و در نتیجه آتش سوزی می شود.
• عدم استفاده از هواکش های جانبی باعث افزایش دمای داخل تابلو خواهد شد.

در مکان های صنعتی و پرخطر نیز برای جلوگیری از انفجار و آتش سوزی باید حتما از باکس و تابلو های ضد انفجار استفاده شود.

جانکشن باکس چیست؟

آتش سوزی ناشی از چند راهی برق

استفاده از چند راهی های غیر استاندارد و گرفتن چندین خوروجی از یک پریز برق می تواند به دلیل عدم رعایت مقدار ظرفیت جریان دهی پریز مربوطه و اتصالات سست باعث آتش سوزی شود.برای جلوگیری از آتش سوزی ناشی از برق به وسیله چند راهی ها،پیشنهاد می شود هنگام ساخت خانه برای وسایل خود به تعداد کافی پریز را در نظر بگیرید تا مجبور به استفاده از چند راهی ها نشوید.

آتش سوزی ناشی از بخاری های برقی

در صورت استفاده از بخاری های برقی که قابل حمل هستند،نباید بخاری را نزدیک به سطوح قابل احتراق مانند پرده، تخت‌خواب، لباس، صندلی، مبل و فرش و... قرار داد.قرار دادن بخاری برقی نزدیک به سطوح قابل احتراق می تواند به راحتی منجرب به آتش سوزی در محیط شود.

اصول اولیه ایمنی برق

امروزه در بیشتر کشور ها حوادث صنعت برق به دلیل استفاده از تجهیزات استاندارد تا حد زیادی کاهش یافته است.همچنین در کارخانه ها و محیط های صنعتی که مستعد انفجار می باشند،از تجهیزات ضد انفجار در انواع مختلف،جهت جلوگیری از انفجار و آتش سوزی ها استفاده می شود.

آمپر نشان دهنده چیست؟

جریان برق را با واحد آمپر نشان می دهد که دونوع مختلف دارد:

• جریان مستقیم(DC) : جریان برق حاصل از ژنراتورها و باطری ها
• جریان متناوب (AC) : جریان برق شبکه شهری 

ولت نشان دهنده چیست؟

ولت نشان دهنده مقدار فشار الکتریکی می باشد که دارای سه دسته است:

• ولتاژ بالا که از 650 ولت به بالا می‌باشد.
• ولتاژ متوسط که بین 250 تا 650 ولت می‌باشد.
• ولتاژ پائین که از 250 ولت کمتر است.

مقاومت چیست؟

مقاومت در برابر جریان الکتریسیته را مقاومت الکتریکی می گویند و واحد اندازه گیری آن اهم می‌باشد.مقدار مقاومت ها با رنگ ها و کد های اختصاصی نشان داده می شون

پیشگیری از آتش سوزی ناشی از برق در منازل

برای جلوگیری از اتفاقات و آتش سوزی ناشی از برق در منازل باید چند نکته در خصوص ایمنی لوازم ‌خانگی و دیگر لوازم الکتریکی را رعایت کنید.

• از وسایل و تجهیزات برقی استاندارد در منازل استفاده کنید.
• لوازم‌ خانگی زیادی را به صورت همزمان به یک پریز وصل نکنید.انجام این کار باعث می شود سیم با بار اضافه روبرو می‌ شود و جرقه تولید می ‌کند.
• مواد و وسایل اشتعال ‌زا را از نزدیک کلید و پریزها دور کنید.
• تمام وسایل برقی را در انتهای روز خاموش کنید.
• بعد از استفاده از وسایلی نظیر اتو، شارژر و… آنها را از پریز برق بکشید.
• در صورت قدیمی بودن سیم کشی منزل حتما آن ها را ترمیم و تعویض کنید.

نحوه خاموش کردن آتش برق در منازل

پیش از گفتن هر نکته ای در صورت آتش سوزی ناشی از برق ابتدا با آتش نشانی تماس بگیرید.حتی اگر فکر می‌کنید خودتان از پس مهار آتش بر خواهید آمد، داشتن پشتیبان در صورت از کنترل خارج ‌شدن آتش مهم است.

به این نکته توجه داشته باشید که در هنگام آتش گرفتن سیم برق،برای خاموش‌کردن آتش به هیچ عنوان از آب استفاده نکنید.چراکه آب رسانای جریان برق بوده و می تواند باعث برق گرفتگی افراد شود.

• نصب هشدار دهنده دود می ‌تواند در لحظات اولیه حریق ناشی از برق، از پیش روی آن جلوگیری کند. به طوری که با پاشش آب آن آتش را مهار کرده و خاموش کند.
• در صورت نبودن سیستم اطفاء حریق با شنیدن صدای هشدار دود، افراد مطلع شده و با کپسول آتش نشانی آتش را خاموش کنند.
• در رابطه با آتش‌سوزی‌های بزرگ از کپسول اطفای حریق نوع C استفاده کنید.اطمینان داشته باشید که در همه حال یک کپسول اطفای حریق نوع C یا چند منظوره در منزل‌ تان دارید.
• در صورتی که شعله‌ها به قدری بزرگ هستند که به تنهایی توانایی مقابله با آن را ندارید یا فکر می‌کنید راه خروج‌تان را مسدود خواهد کرد، سریعاً ساختمان را ترک کنید، در را پشت سر خود ببندید و منتظر رسیدن نیروهای امدادی اداره آتشنشانی بمانید.

در مورد آتش سوزیهای ناشی از برق که کوچک تر و کم تر هستند می توانید برای ملایم‌ تر کردن آتشیپتو استفاده کنید، اما فقط در صورتی که آتش به اندازۀ کافی کوچک باشد که پتو را شعله ور نکند.

در صورتی که جوش شیرین در دسترس باشد برای ملایم‌تر کردن شعله‌ها از جوش شیرین استفاده کنید. پوشاندن ناحیه ذوب شده یا آتش گرفته با جوش شیرین از رسیدن جریان اکسیژن به شعله‌ها جلوگیری می‌کند و حداقل خطر برق‌گرفتگی را دارد.

پیشگیری از آتش سوزی ناشی از برق در محیط های صنعتی و پرخطر

در مکان های صنعتی که به دلیل وجود گاز ها،بخار ها و غبارات قابل اشتعال در معرض انفجار و آتش سوزی هستند،استفاده از تجهیزات ضد انفجار واجب و لازم می باشد.در چنین محیط هایی مانند کارخانه های پتروشیمی و هسته ای،پالایشگاه ها و معادن،مخازن نفت و گاز،سکو های نفتی،پمپ بنزین و ایستگاه های CNG و... یک جرقه کوچک می تواند باعث انفجار و آتش سوزی های هولناک شود.

تجهیزات ضد انفجار شامل دسته های زیر می باشد:

• محفظه های ضد انفجار
• تجهیزات روشنایی ضد انفجار
• اتصالات ضد انفجار
• کلید های ضد انفجار
• تجهیزات هشدار ضد انفجار
• تجهیزات تهویه ضد انفجار
• سیستم‌های مخابراتی ضد انفجاری 
• و...

برای آشنایی با این تجهیزات مقاله زیر را مطالعه کنید:

تجهیزات ضد انفجار چیست

این تجهیزات به گونه ای طراحی شده اند که در مقابل نفوذ گاز یا هر نوع مواد قابل اشتعالی مقاوم هستند و همچنین در صورت بروز مشکلاتی همچون اتصال الکتریکی باعث انفجار و آتش سوزی نمی شوند.

برای خرید تجهیزات ضد انفجار می توانید به وب سایت ایمن برق پارسا مراجعه کنید.

جمع بندی

رعایت نکات ایمنی تجهیزات و لوازم برقی  در منازل و محیط های صنعتی بسیار مهم است.در این مقاله به دلایل آتش سوزی ناشی از برق پرداختیم و همچنین روش های پیشگیری و خاموش کردن آتش ناشی از لوازم برقی را برای شما توضیح دادیم.امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.

در وب سایت ایمن برق پارسا می توانید انواع تجهیزات ضد انفجار را مشاهده کنید و جهت خرید با مشاوران ما تماس بگیرید.

شماره تلفن جهت مشاوره در خرید: 09171116058